Alles over je energierekening

Een energiefactuur kan complex lijken, maar met de juiste uitleg wordt het een stuk eenvoudiger om te begrijpen waar je voor betaalt. Er zijn drie grote blokken waaruit je energierekening bestaat:

  1. Netbeheerkosten
  2. Belastingen en overheidsheffingen
  3. Leveringskosten

1. Netbeheerkosten

Netbeheerkosten zijn de kosten voor het transport van energie (stroom en gas) naar je woning. Er komt heel wat kijken bij het simpel laten branden van een lamp: van het plaatsen of vervangen van een digitale meter tot het onderhouden en beheren van het netwerk van kabels en leidingen onder de grond. Voor dit alles is de regionale netbeheerder verantwoordelijk.

Door de toename van zonnepanelen wordt het stroomnet steeds zwaarder belast, vooral op zonnige dagen wanneer er veel wordt teruggeleverd. Het net moet in beide richtingen kunnen werken: niet alleen stroom leveren, maar ook opnemen. Dit maakt het beheer technisch uitdagender en kostbaarder. Geen verrassing dus dat de netbeheerkosten de afgelopen jaren sterk zijn gestegen. Ze zijn goed voor zo’n 20% van je totale energiefactuur.

2. Belastingen en overheidsheffingen

Het tweede deel van je energierekening bestaat uit belastingen en heffingen die door de overheid worden opgelegd. Deze worden elk jaar opnieuw vastgesteld en op Prinsjesdag bekendgemaakt. Voor een gemiddeld huishouden bedragen de belastingen in 2025 ongeveer 1.200 euro per jaar. Dat is ongeveer 40% van de totale energiefactuur.

Maar waarom betaal je eigenlijk belasting op energie? Omdat de overheid ons bewuster wil maken van ons energieverbruik. Door energiegebruik zwaarder te belasten, hoopt ze dat we zuiniger omgaan met stroom en gas. Tegelijkertijd stimuleert dit duurzame alternatieven, zoals zonnepanelen of energiebesparing.

3. Leveringskosten

We zijn nu aangekomen bij het deel van je energiefactuur waarop je écht kunt besparen: de leveringskosten. Hierin verschillen de prijzen per leverancier namelijk wél van elkaar. Energie vergelijken en kiezen voor een voordelig contract draait dus vooral om dit onderdeel van je energierekening.

Er zijn vier kosten waar we rekening mee moeten houden: variabele leveringskosten, vaste leveringskosten, terugleververgoeding en terugleverkost. We leggen deze nu allemaal voor je uit en vertellen je waar je op moet letten.

Variabele leveringskosten

Deze kosten worden ook wel eens verbruikskosten genoemd. Dit onderdeel van je energierekening is gebaseerd op wat je daadwerkelijk verbruikt aan stroom en gas. Hoe meer je gebruikt, hoe hoger je kosten. Je verbruikskosten bestaan uit:

  • Stroomtarief (per kWh): het bedrag dat je betaalt voor elke kilowattuur elektriciteit die je afneemt.
  • Gastarief (per m³): de prijs per kubieke meter gas die je verbruikt.

Wanneer je je verbruik in kWh of m³ weet, vermenigvuldig je dat met het tarief. Zo bereken je je verbruikskosten, zoals ze op de energierekening staan. Afhankelijk van je contract kunnen de tarieven vast, variabel of dynamisch zijn.

Vaste leveringskosten

Naast je verbruik betaal je ook vaste kosten voor service, administratie en facturatie. Dit is een jaarlijks bedrag, ongeacht hoeveel energie je verbruikt. Veel mensen focussen bij het vergelijken alleen op het kWh- of m³-tarief, maar vergeten dat ook de vaste leveringskosten een groot verschil kunnen maken.

Terugleververgoeding

Als je zonnepanelen hebt, wek je zelf elektriciteit op. De stroom die je niet direct verbruikt, lever je terug aan het net. Voor deze teruggeleverde energie kun je een terugleververgoeding krijgen. Hoe deze wordt berekend, verschilt per type energiecontract.

Terugleverkosten

Steeds meer energieleveranciers rekenen een vaste bijdrage aan zonnepaneelbezitters: de zogenaamde terugleverkosten. Ze doen dit omdat het stroomnet op zonnige dagen met veel wind overbelast kan raken. Er wordt dan zó veel teruggeleverd dat de vraag het aanbod niet kan bijhouden. Het gevolg zijn negatieve stroomprijzen.

In dat geval moeten energieleveranciers zelfs betalen om jouw stroom op het net kwijt te kunnen. Dat brengt kosten met zich mee, die ze deels doorberekenen aan klanten met zonnepanelen. De terugleverkosten verschillen per leverancier en hangen af van hoeveel stroom je op jaarbasis teruglevert. Het is dus belangrijk om ook deze kostenpost mee te nemen in je vergelijking.

Nog meer weten over de energierekening?

Op zoek naar meer details of rekenvoorbeelden omtrent energietarieven en de energierekening? Lees dan op deze pagina er meer over.

Switch nog één keer,
de allerlaatste keer

Ik wil overstappen naar Energiek