Waarom een vast energiecontract bijna altijd duurder uitpakt dan dynamisch

Onlangs bracht prijsvergelijker Keuze.nl een onderzoek uit met een opvallende conclusie. Volgens hun berekeningen zou een vast energiecontract bijna altijd goedkoper zijn dan een dynamisch energiecontract. Dat kreeg veel media-aandacht omdat de afgelopen jaren juist vaak werd gezegd dat dynamisch voordeliger is. Bij Energiek houden we van cijfers én van eerlijkheid. Dus hebben we het onderzoek, de data en vooral de aannames erachter eens kritisch bekeken. Het eerlijke antwoord? Op lange termijn is een vast contract bijna nooit de goedkoopste keuze.

Hoe “70.000 prijspunten” groter klinkt dan het is

Complimenten aan Keuze.nl: ze delen hun berekeningen open en eerlijk. Dat zien we niet vaak in de wereld van energie. Maar toch willen een kanttekening maken.

De indrukwekkende 70.000 prijspunten in het onderzoek klinken wellicht indrukwekkend maar in werkelijkheid zijn er maar enkele tientallen contracten vergeleken. Uiteindelijk wordt gerekend met volgende prijzen.

• Vast contract: de goedkoopste vaste contractprijs die in juni 2024 in hun eigen vergelijker stond.
• Dynamisch contract: de gemiddelde inkoopvergoeding over een jaar aan marktdata (1 juni 2024 – 31 mei 2025).

Kortom: dat grote getal van 70.000 klinkt indrukwekkend. Het geeft een glans van grondigheid, terwijl het eigenlijk niet zo is. Dat is op zich niet erg want Keuze.nl is een commerciële partij. Maar wat ons stoort, is dat de vergelijking daardoor eerlijk lijkt, terwijl er wel enkele grote haken en ogen aan zitten. Lees met ons mee!

Trap niet in de cashback-val voor nieuwe klanten

Veel vaste energiecontracten in prijsvergelijkers lijken extra aantrekkelijk dankzij hoge cashback-acties. Die kunnen de kosten flink drukken. Maar alleen als je aan alle voorwaarden voldoet én klant blijft tot de actie wordt uitbetaald.

Ga je rechtstreeks naar de website van dezelfde leverancier? Dan zie je die cashback vaak niet. Het is een marketingtruc om bovenaan de vergelijker te komen. Want daar klikken de meesten op, in de veronderstelling dat het de beste deal is.

Maar kijk je puur naar de kale energietarieven, zonder kortingen of acties? In onderstaande tabel tonen we jou de energiekosten zoals berekend in het onderzoek van keuze.nl en exclusief de cashback waar zij mee hebben geteld. Dan is dynamisch in alle gevallen goedkoper. Gemiddeld scheelt dat ruim €120 per jaar.

Je vraagt je misschien af waarom veel energieleveranciers gebruik maken van cashbacks bij vaste contracten. Het zou toch makkelijker zijn om gewoon hun tarieven te verlagen?

De cashback is een lokkertje enkel geldig voor nieuwe klanten. Na de actieperiode wordt je op een energietarief gezet voor bestaande klanten, wat (veel) duurder is. De energieleverancier hoopt dat jij dat niet merkt. Goed voor hen, oneerlijk voor jou.

Als je het geen probleem vindt om elk jaar opnieuw te stressen over energiecontracten, prijzen te vergelijken en te switchen van leverancier, dan kun je waarschijnlijk besparen via tijdelijke acties en cashbacks. Maar laten we eerlijk zijn: echt ontspannen voelt het niet. Want zodra je een keer vergeet te switchen, zit je weer vast aan dat veel te hoge tarief waar niemand blij van wordt.

Bij vast neem je een gok, bij dynamisch betaal je de realiteit

In het onderzoek werd het goedkoopste vaste contract in een gunstige maand vergeleken met het jaargemiddelde van een dynamisch contract. Dat is appels met peren vergelijken: een momentopname naast een jaar vol schommelingen.

Een vast contract hangt volledig af van wanneer je afsluit. Pak je toevallig een goedkope maand, dan lijkt vast aantrekkelijk. Zet je dat naast een heel jaar dynamisch, met goedkope en dure leveranciers door elkaar, dan ontstaat automatisch een scheef beeld.

Daarom hebben we zelf de proef op de som genomen: ons Energiek dynamisch contract naast het goedkoopste vaste contract van januari 2025. Het resultaat? Bij elk type huishouden bespaar je met een dynamisch contract. Grote huishoudens zonder zonnepanelen en verwarming op gas kunnen meer dan 700 euro besparen.

Waarom een vast contract bijna altijd duurder zal zijn

Een vast energiecontract lijkt misschien een veilige keuze: je legt je prijs vast en hoeft je geen zorgen te maken over stijgingen. Eigenlijk is het een soort verzekering tegen hogere energieprijzen.

Maar net als bij een verzekering betaal je daar een premie voor. Je gokt op één van drie mogelijke scenario’s die op de energiemarkt kunnen gebeuren:

✅ Energieprijzen stijgen: je vaste prijs kan voordeliger zijn.

❌ Energieprijzen blijven gelijk: je hebt premie betaald zonder voordeel.

❌ Energieprijzen dalen: je profiteert niet mee van lagere marktprijzen.

Op korte termijn kan dat soms goed uitpakken. Je kunt geluk hebben en precies op het juiste moment vastleggen. Maar op de lange termijn betaal je vaak meer dan je bespaart. Leveranciers rekenen immers altijd een extra opslag om zichzelf in te dekken tegen onzekerheden en prijsschommelingen op de energiemarkt. En die extra kosten (premies) liggen bij jou als klant.

De verschillende contracten nog even op een rijtje

De energiemarkt is vaak allesbehalve overzichtelijk. In deze blog hebben we je flink wat cijfers laten zien. Toch nog behoefte aan concreet advies? Hier zetten we de opties helder voor je op een rij:

• Meerjarig vast contract: Heel grote gok. De hoge premie die je betaalt is bijna altijd hoger dan de zekerheid die je ervoor terugkrijgt.
• Eenjarig vast contract: Alleen overwegen als je écht niet tegen mogelijke prijsstijgingen kunt en rust zoekt in een voorspelbare rekening.
• Variabel contract: Vaak de beste middenweg met voorspelbaarheid in je maandbedrag en je kan nog profiteren van prijsdalingen.
• Dynamisch: Ideaal als je actief met energie wilt omgaan, je verbruik kunt plannen en optimaal wilt profiteren van prijsschommelingen.

Hou het hoofd koel en laat je niet meeslepen door marketingpraatjes van leveranciers die inspelen op emoties. Kijk naar de feiten en kies wat écht bij je past.